RP HPLC investigation of some diuretics using exsperimental design

Abstract

Diuretics are chemicals that increase the rate of urine formation. This pharmacologic property has led to the use of diuretics in the treatment of edematous conditions resulting from a variety of causes (e.g. congestive heart failure, nephrotic syndrome, chronic liver disease and in the management of hypertension). Most of these drugs are chemically diferent structure. In this paper is described RP HPLC investigation of the benzothiadiazine and aminopyrazine derivatives using experimental desing. The approach of optimizing a complex process by optimising one parameter after the another in a traditional step-by-step procedure, involves a large number of independent runs so that several aspects of this method must be considered criticaly: interactions between variables cannot be detected and taken into account; only a very narrow range within all possible combinations of values is examined and the detected optimum is, as consequence, in many cases not identical with the real optimum. Using chemometrical design on the other hand, each parameter can be examined and optimised in a predifined range by constructing a series of experiments where in each of them the values for several parameters are changed at the same time.

Diuretici su lekovi koji povećavaju izlučivanje vode i elektrolita putem urina tako da se koriste u tretmanu raznih edematoznih stanja (kongestivne srčane mane, nefrotičnog sindroma, hroničnih oboljenja jetre i dr) kao i hipertenzivnih stanja. Ovi lekovi obuhvataju hemijski veoma različite strukture. U ovom radu analizirani su derivati benzotiadiazina i aminopirazina. Po svojim hemijskim osobinama derivati benzotiadiazina (hidrohlortiazid i metiklotiazid) i amilorid kao aminopirazinski derivat su slabe kiseline (pKa 8,8), liposolubilne i slabo polarne strukture kao i većina lekovitih supstanci, te su pogodni za analizu reverzno-faznom HPLC metodom. Pristup optimizaciji eksperimentalnih uslova za analizu lekova primenom HPLC instrumentalne metode na uobičajen način ispitivanjem jednog po jednog faktora je neracionalan i sadrži veliki broj nepotrebnih eksperimenata. Takođe je kritički moguće razmotriti nekoliko važnih aspekata a to su: Tradicionalna procedura korak po korak tj. ispitivanje uticaja jednog po jednog faktora u optimizaciji eksperimentalnih uslova ne razmatra uticaje interakcija između faktora, ispituje veoma uzak opseg unutar svih mogućih kombinacija vrednosti i kao posledica toga u većini slučajeva detektovani optimum nije identičan realnom optimumu. Primenom hemometrijskog eksperimentalnog dizajna koji omogućava pripremu serije planiranih eksperimenata po određenom statističkom modelu, svaki faktor može biti ispitan i optimizovan u predviđenom opsegu pri čemu je omogućeno da se neki faktori menjaju u isto vreme.